ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران (سماجا)

مرکز برنامه‌ریزی، هماهنگی و کنترل بین چهار نیروی زیرنظر ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل : نیروی دریایی، نیروی زمینی، قرارگاه پدافند هوایی ، نیروی هوایی و نیز سازمان حفاظت اطلاعات و سازمان عقیدتی سیاسی می‌باشد.

امیر سیاری رئیس ستاد اجا و معاون هماهنگ کننده ارتش ج.ا.ا

لزوم هماهنگی و پشتیبانی چهار نیرو از همدیگر در جنگ‌ها و اراِیه دستورالعمل‌های اداری و عملیاتی در مواقع صلح، باعث به وجود آمدن ستاد مشترک شده‌است. این ستاد در تمامی ارتش‌های منظم جهان وجود دارد و وظیفه آن ایجاد نظم، وحدت و هماهنگی میان کلیه نیروهای رزمی ارتش است.

با ایجاد سمت فرماندهی، عنوان ستاد مشترک ارتش به صورت غیر سازمانی، به ستاد آجا تغییر کرد و ریاست ستاد مشترک ارتش به معاونت هماهنگ‌کننده ارتش مبدل شد. اداره های قبلی ستاد مشترک مانند؛ ادارات یکم تا نهم و اداره آجودانی، از قدیمی‌ترین سازمان‌های نیروهای مسلح ایران هستند، که در حال حاضر بعضی از آن‌ها به صورت مستقل یا با ترکیب شدن در یکدیگر، تحت عنوان معاونت تغییر نام داده‌اند. هر یک از این مجموعه ها و ادارات، بر عملکرد نیروهای زیر نظر ارتش، نظارت می کنند.

در حال حاضر ریاست ستاد مشترک ارتش، برعهده حبیب‌الله سیاری می‌باشد. و مقر اصلی ستاد در چهارراه قصر تهران واقع شده.

پیشینه

شکل‌گیری ستاد مشترک ارتش به سال ۱۳۰۰ و تأسیس ستاد ارتش برمی گردد. اولین رئیس آن؛ سرتیپ امان‌الله جهانبانی بود. که در سال ۱۳۳۴ نام آن به ستاد کل ارتش و ۱۳۳۵ به ستاد بزرگ‌ارتشتاران تغییر کرد. پس از انقلاب ۵۷، اول به ستاد کل ارتش ملی ایران و بعد به ستاد مشترک ارتش جمهوری اسلامی ایران تغییر نام پیدا کرد.

در شهریور سال ۷۷سمتی به نام فرمانده کل ارتش به وجود آمد و در سال ۸۶ ستاد مشترک به ستاد فرماندهی کل ارتش تغییر نام یافت و جایگاه ریاست ستاد مشترک ارتش هم به معاونت هماهنگ‌کنندهٔ ارتش و رئیس ستاد مشترک ارتش مبدل گردید.

سپهبد قرنی اولین رئیس ستاد مشترک ارتش ایران، پس از انقلاب ۵۷ بود.

در سال ۶۸و پس از پایان جنگ ایران و عراق، ستادی با نام ستاد کل نیروهای مسلح به وجود آمد، که نیروهایش از ارتش، سپاه، وزارت دفاع و نیروی انتظامی تشکیل می‌گردد. تا قبل از تشکیل این ستاد، دستورالعمل‌های کلی به وسیله ی ستاد مشترک ارتش و با همکاری وزارت دفاع تنظیم و به دیگر نیروها و نیز شهربانی و ژاندارمری جهت اجرا اعلام می‌گردید، ولی این اقدام پس از تشکیل ستاد کل نیروهای مسلح، به این ستاد سپرده شد و اقدامات ستاد مشترک به حوزه نیروهای زیر مجموعه ارتش محدود شده است.