سازمان وظیفه عمومی ناجا
سازمان وظیفه عمومی ناجا سازمانی است مستقل و متمرکز در تابعیت فرماندهی ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران و تحت نظر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران؛ که وظیفه تقسیم نیروهای وظیفه بین نیروهای مسلح کشورمان را عهده دار است. در ضمن در حال حاضر فرماندهی این نیرو از ناجا را سردار سرتیپ تقی مهری بر عهده دارد.
در نخستين سازمان ارتش ، شعبه اي بنام «سربـازگيري» تاسيس شد و در سال 1301 شمسي موقتاً مقرراتي هم بر اساس ضوابط قبلي براي سربازگيري وضع و به تصويب مجلس شـوراي ملـي رسيد تا قانون كامل تري موافق مقتضيات اوضاع و احوا ل زمان تهيه گردد . در سال 1304 شمسي اداره اي به نام « اداره كل احصائيه و سجل احوال » تشكيل شد . قانوني هم براي تعيين جمعيت حقيقي كشور و ثبت احوال آنها وضع و قانـــون خدمت اجباري نيـــز از تصويب مجلس گذشت و شعبه «سربازگيري » نيز از 28 بـهمن 1304 شمســـي به «دايره نـظام اجباري» تبـديل و از ســال 1305تشكيلات دايره مذكور به « اداره نظام اجباري» ارتقا يافت كه از عناصر متشكل اركان حرب بود . اداره نظام اجباري در 15 خرداد 1307 به «اداره نظام وظيفه عمومي » تغيير نام يافت و از اين پس هر چند زمان گاهي ، تغييراتي در سازمان اداره و افزايش نواحي و حوزه ها روي مي داد به نحوي كه در سال 1313 تعداد نواحي و حوزه هاي مستقل آن مطابق سازمان لشگرهاي 17 گانه به 17 منطقه سربازگيري تبديل شد. مناطق و نواحي نظام‌وظيفه تا سال 1314 از نظر تشكيلات و امور فني تابع اداره مركزي (اداره نظام وظيفه عمومي) بودند ولي از آن تاريخ به بعد از نظر كادر سازمان جزء پادگانها و از لحاظ كارهاي فني تابع اداره مركزي باقي ماندند. در سال 1335 امور سربازگيري از ارتش منتزع و به وزارت كشور واگذار شد اما اجراي اين قانون به علت عدم آمادگي وزارت كشور تامهرماه 1341 به تعويق افتاد و سرانجام از تاريخ 29 اسفند 1343 امور نظام‌وظيفه به ژاندارمري كل كشور محول گرديد و در سال بعد هم لايحه قانوني انتقال افسران و درجه‌داران و اموال نظام‌وظيفه به وزارت كشور به تصويب مجلسين شورا و سنا رسيد (30/10/1344) و از اين تاريخ به بعد اداره كل مركزي به نام (اداره وظيفه عمومي) خوانده شد. پس از پيروزي انقلاب اسلامي ايران اداره نظام وظيفه زير نظر ژاندارمري به فعاليت خود ادامه داد.سرانجام، قانون ادغام نيروهاي انتظامي شامل شهرباني، ژاندارمري، كميته انقلاب اسلامي و پليس قضايي در 27 تيرماه 1369 از تصويب مجلس شوراي اسلامي گذشت و در 2 مرداد 1369 به تصويب و تنفيذ شوراي نگهبان رسيد. پس از گذشت شش ماه، ادغام نيروهاي انتظامي سابق آغاز شد و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، در دوازدهم فروردين سال 1370، در پي تاييد مقام معظم رهبري فرمانده كل قوا، به منصه ظهور رسيد. نيروي انتظامي كه به اختصار، ناجا ناميده ميشود و اداره وظيفه عمومي زير نظر نيروي انتظامي به فعاليت خود ادامه داد. لازم به ذکر است اداره کل وظیفه عمومی در دهه 70 معاونت تبدیل شد و در دهه 80 از معاونت وظیفه عمومی به سازمان وظیفه عمومی ارتقاء یافت . |
مأموریت
تدوین خط مشی‌ها و طرح‌های کلی، برنامه‌ریزی، هدایت و هماهنگی و انجام امور ستادی و انجام اجرائیات متمرکز امور احضار، اعزام و تعیین تکلیف اتباع مشمول خدمت وظیفه عمومی و رسیدگی و صدور کارت‌های معافیت و تأمین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح و سازمان‌های دولتی
وظایف کلی
- بررسی و تدوین سیاست‌ها، خط مشی‌ها، طرح‌ها و برنامه‌ها و دستورالعمل‌های مربوط به: احضار و اعزام بخدمت مشمولان داخل و خارج از کشور
- امور معافیت‌ها (پزشکی، کفالت، موارد خاص، تحصیلی)
- تأمین کارکنان وظیفه نیروهای مسلح و سازمان‌های دولتی دارای سهمیه
- صدور کارت معافیت
- هیئت‌های رسیدگی و تجدید نظر
- شوراهای پزشکی و شوراهای عالی پزشکی
- احتیاط و ذخیره
- امور مشمولان غایب
- مطالعه و بررسی و قوانین و مقررات مربوط به وظیفه عمومی و تعیین نیازها و کمبودهای قانونی و تهیه و تنظیم قوانین و مقررات مورد نیاز وظیفه عمومی و ارائه به مراجع ذی‌ربط و دفاع از سازمان وظیفه عمومی در محاکم قضایی
- جمع‌آوری، تلخیص و تجزیه و تحلیل آمار و اطلاعات مربوط به امور وظیفه عمومی
- اطلاع‌رسانی و توجیه و برگزاری دوره‌های کوتاه مدت آموزش تخصصی کارکنان وظیفه عمومی د رناجا و مشارکت با معاونت آموزش ناجا در امر طراحی دوره‌های طولی تخصصی و تدوین متون آموزشی رشته وظیفه عمومی
- نظارت و بازرسی تخصصی بر عملکرد و فعالیت‌های مرازک وظیفه عمومی ناجا د رسطح کشور به منظور حسن اجرای وظایف محوله و اجرای قوانین و مقررات و برخورد با تخلفات و جرایم
- برنامه‌ریزی و تهیه طرح‌ها و دستور العمل‌ها و ایجاد هماهنگی و تمهیدات لازم به منظور بهره‌مندی سازمان وظیفه عمومی ناجا از فناوری اطلاعات و سیستم‌های مکانیزه و غیر تمرکزی نمودن امور وظیفه عمومی
- ایجاد تعامل و هماهنگی وارتباط مناسب با ستاد کل نیروهای مسلح، وزارتخانه‌ها، مجلس شورای اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، هیئت دولت، سازمان‌ها، نهادها و ارکان‌های دولتی در جهت اجرای کامل و صحیح قوانین و مقررات خدمت وظیفه عمومی و تأمین مشمولان مورد نیاز
- تهیه طرح‌ها و برآوردهای مربوط به تأمین و توزیع نیازمندی سخت‌افزاری، تجهیزات، امکانات، اماکن، بودجه و اعتبارات، نیروی انسانی سازمان وظیفه عمومی و معاونت‌های وظیفه عمومی سراسر کشور و نیز تدوین جداول سازمان و مشاغل به منظور اجرای مناسب مأموریت وظیفه عمومی درناجا
- تهیه و طرح و برنامه‌های بلند مدت، میان مدت و کوتاه مدت وظیفه عمومی و بررسی و بهبود سیستمها و روشهای وظیفه عمومی
- ارائه مشاوره لازم به فرماندهی ناجا در امور وظیفه عمومی
- آگاهسازی و اطلاع‌رسانی به مردم و مشمولان در خصوص مقررات و ضوابط وظیفه عمومی از طرق مختلف
- آگاهسازی و اطلاع‌رسانی به مشمولان خدمت سربازی در خصوص مقررات و ضوابط با معافیت‌های تحصیلی
- انجام اقدام‌های لازم در خصوص صیانت از کارکنان وظیفه عمومی و تعقیب و شناسایی و دستگیری افراد متخلف و مجرم خارج از ناجا که د رخصوص امور وظیفه عمومی مرتکب تخلف و جرم شوند و معرفی آنها به مراجع قضایی
- بررسی و پیشنهاد انتصاب / عزل ماونین و روسای ادارات مستقل سازمان ومعاونین وظیفه عمومی استان‌ها
- انجام اجرائیات متمرکز امور وظیفه عمومی
- بررسی و جانمایی واحدهای وظیفه عمومی سراسر کشور و تعیین میزان اختیارات و وظایف معاونت‌های وظیفه عمومی در استان‌ها و شهرستان‌ها
- انجام امور وظیفه عمومی تهران بزرگ
- انجام فعالیت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی کاربردی مرتبط با وظایف محوله و پشتیبانی، هدایت علمی و اطلاع‌رسانی در خصوص نتایج تحقیقات و پژوهش‌های انجام گرفته
